eBay tới Trung Quốc

Vào mùa thu năm 2001, CEO của eBay Meg Whitman tới Thượng Hải để gặp Bo. Vào tháng 3 năm 2002, EachNet một lần nữa khiến thị trường ngạc nhiên với một thỏa thuận cột mốc, công bố bán 33% cổ phần cho eBay với giá 30 triệu đô-la Mỹ.

Bất chấp những thách thức với EachNet, eBay bị ấn tượng trước những gì mình chứng kiến. Website của EachNet có hơn ba triệu người dùng đăng ký, trong đó hơn 100.000 người ghé thăm trang mỗi ngày. Công ty đã mở rộng từ Thượng Hải tới Bắc Kinh và Quảng Châu. Hơn một nửa việc kinh doanh của họ liên quan tới một công ty ở ngoại ô các thành phố đó. Trang này có hơn 50 nghìn sản phẩm rao bán ở bất cứ thời điểm nào, từ quần áo tới bất động sản, và các món hàng được chào với giá cố định hay thông qua đấu giá. Giá trị giao dịch vượt trên 2 triệu đô-la Mỹ mỗi tháng.

EachNet chỉ là tí hon so với eBay. Nhưng sự hấp dẫn của Trung Quốc có tầm quan trọng quyết định với Whitman. Bà cực cần vài tin tốt để trấn an nhà đầu tư sau khi công bố mới một tháng trước việc mất thị trường Nhật Bản vào tay Yahoo Nhật Bản, do SoftBank của Masayoshi Son bảo trợ, một đòn đau với tham vọng của Whitman hòng xây dựng eBay thành một “thị trường thực sự có quy mô toàn cầu.” Từ 750 triệu đô-la Mỹ vào năm 2001, eBay đang nhắm tới doanh thu toàn cầu 3 tỉ đô-la Mỹ vào năm 2005. Nhật Bản lẽ ra đã là bước tiến lớn để đạt được điều này, với lượng hàng hóa giao dịch trị giá hơn 1,6 tỉ đô-la Mỹ, nhưng eBay đã chậm chân[1] trong bữa tiệc ở đó, chỉ ra mắt vào tháng 2 năm 2000, năm tháng sau Yahoo Nhật Bản. Chiến lược của eBay đã rối loạn ngay từ đầu. Ở Nhật Bản, eBay thu hoa hồng còn đối thủ của họ là Yahoo Nhật Bản thì không. Thẻ tín dụng vẫn còn hiếm ở Nhật Bản nhưng eBay đòi hỏi khách hàng dùng thẻ tín dụng để đăng ký trên trang của họ. eBay đã chọn một CEO người Nhật Bản và một đối tác địa phương (NEC) có ít kinh nghiệm trong lĩnh vực Internet, nhanh chóng khiến họ chệch hướng ở quốc gia này. Tới mùa hè năm 2001, hãng mới chiếm được vỏn vẹn 3% thị phần. Vào tháng 2 năm 2002, eBay quyết định ngừng hoạt động ở đây, trên trang này chỉ có 25.000 sản phẩm, so với 3,5 triệu sản phẩm chào bán trên trang đối thủ của họ Yahoo Nhật Bản. Ở “Đất nước Mặt trời mọc”, mặt trời đã lặn với tham vọng của eBay và công ty này phải sa thải các nhân viên.

Continue reading →

Shao Yibo

eBay đã chứng tỏ là một cú thành công lớn của giới đầu tư chớp nhoáng với vụ IPO của hãng vào tháng 9 năm 1998, mức định giá của hãng tăng từ 2 tỉ đô-la Mỹ thành 30 tỉ đô-la Mỹ tới tháng 3 năm 2000. Vô số doanh nhân ở Trung Quốc đã ra mắt những doanh nghiệp với cảm hứng trở thành eBay của Trung Quốc. Đáng kể nhất trong số đó là một thiên tài trẻ tuổi đầy sức hút quê Thượng Hải tên là Shao Yibo, người đã thành lập công ty EachNet[1] sau khi trở lại Trung Quốc từ trường Kinh doanh Harvard vào tháng 6 năm 1999. EachNet nhanh chóng vượt lên trước những công ty nhái theo khác ở Trung Quốc.

Để bắt đầu cuộc tấn công thương mại điện tử tiêu dùng của mình, Jack đã lựa chọn đi theo con đường eBay, tạo ra một cuộc cạnh tranh với EachNet. Nhưng với Shao Yibo, vốn được bạn bè gọi là Bo, Jack đã gặp phải một đối thủ xứng tầm rất giống ông.

Bo xuất thân khiêm tốn. Cha mẹ anh là giáo viên. Người cha đã khơi gợi trong Bo sự thích thú với toán học nhờ những bộ bài. Bo nhớ lại, “Với năm mươi hai lá bài, và tính điểm cho lá K là mười ba điểm, vân vân, bộ bài có tổng cộng ba trăm sáu mươi bốn điểm. Cha tôi giấu đi một lá và bắt tôi cộng điểm phần còn lại. Nếu tôi làm đúng, tôi sẽ biết lá bị giấu đi là lá gì.”

Bo đã rèn luyện không ngừng. Tới năm mười hai tuổi, anh có thể cộng dồn một bộ bài trong mười hai giây. Sau khi chiến thắng hơn một chục cuộc thi toán ở trường cấp ba trên cả nước, Bo trở thành một trong những học trò đầu tiên từ Trung Quốc đại lục được nhận thẳng vào Đại học Harvard với học bổng toàn phần. Sau khi tốt nghiệp, anh làm việc hai năm ở Boston Consulting Group trước khi trở lại Harvard theo học trường kinh doanh. Trong khi Jack đã ổn định ở lĩnh vực thương mại điện tử B2B, Bo xem xét hàng loạt các doanh nghiệp Internet Mỹ mà anh nghĩ có thể áp dụng được ở Trung Quốc và thấy rằng “Mô hình kinh doanh duy nhất khiến tôi phấn khích là eBay.”

Continue reading →

Nhã Nam Kinh Tế bắt đầu trích đăng chương 9 cuốn sách “Tỷ phú khùng Jack Ma và đế chế Alibaba“. Chương này nói về việc Jack Ma đã chiến đấu và chiến thắng các công ty Internet của Mỹ trên đất Trung Quốc như thế nào.

Chương Chín

Tái sinh: Taobao và sự sỉ nhục với eBay

Trong số những doanh nhân hàng đầu ở Trung Quốc, Jack Ma nổi tiếng bởi những phát ngôn khoa trương của ông ta. Ông ta liên tục sử dụng eBay làm tấm bia phóng phi tiêu cùng lúc với việc ca ngợi hãng này là một trong những công ty ông ta ngưỡng mộ nhất.
—San Francisco Chronicle

“Những người tiên phong phải nhận hòn tên mũi đạn, còn những kẻ định cư thì nhận đất” là một câu thường được sử dụng để mô tả việc chinh phục miền Tây Hoa Kỳ. Khi một biên giới mới là Internet được mở ra ở Trung Quốc, Jack quyết tâm trở thành kẻ định cư. Ông đã là người tiên phong với trải nghiệm từ sớm của việc lên mạng ở Seattle vào năm 1995. Nhưng với doanh nghiệp Internet đầu tiên của mình, China Pages, ông đã hứng chịu hết những hòn tên mũi đạn từ đối tác do nhà nước sở hữu của ông, để cho ba gã tiên phong trong cổng thông tin điện tử (Wang Zhidong của Sina, Charles Zhang của Sohu, và William Ding của NetEase) trở thành những kẻ định cư, những doanh nhân Internet đầu tiên ở Trung Quốc dẫn dắt công ty của họ tới một vụ IPO. Để thu hẹp khoảng cách, vào tháng 9 năm 2000, Jack đã mời ba nhà sáng lập cổng thông tin điện tử, cùng với Wang Juntao (Vương Quân Đào), chủ tịch công ty thương mại điện tử tiêu dùng 8848, tới một hội thảo kinh doanh được bài trí theo chủ đề võ hiệp mang tên “Tây Hồ Luận Kiếm”[1] mà ông là chủ nhà ở Hàng Châu. Tôi chủ tọa một cuộc thảo luận bàn tròn ở sự kiện này, một sự kiện được tổ chức để quảng bá cho thành phố với vai trò “Thiên đường Silicon.” Jack tuyên bố rằng Alibaba sẽ chuyển tổng hành dinh Trung Quốc của họ từ Thượng Hải trở lại Hàng Châu. Điều này được triển khai rõ ràng là để làm vừa lòng vị tỉnh trưởng Chiết Giang và thị trưởng Hàng Châu, những người nằm trong số yếu nhân địa phương có mặt hôm đó. Nhưng tôi nhanh chóng hiểu rằng sự kiện này, đặc biệt là sự tham gia của bốn nhân vật hàng đầu trong ngành Internet lúc bấy giờ, được tổ chức để chứng tỏ rằng Alibaba vẫn tiếp tục thích hợp với lĩnh vực Internet ở Trung Quốc. Mặc dù công ty vẫn chưa IPO, Jack muốn tiếp tục là trung tâm của sự chú ý. Jack đã làm được điều đó với một ý tưởng tài tình: mời vị khách VIP Kim Dung, tác giả người Hong Kong đã là nguồn cảm hứng cho Jack từ thời thơ ấu. Ông biết Kim Dung sẽ là một sự thu hút lớn với cả những nhà sáng lập Internet khác.

Continue reading →